α) Με τον όρο σταλίες, ή αναμονή (laydays), χαρακτηρίζεται ο χρόνος αναμονής του πλοίου σε καθορισμένο σημείο (λιμένα, εγκατάσταση, κλπ) για φόρτωση ή εκφόρτωση, όπως έχει ορισθεί στο ναυλοσύμφωνο. Ο υπολογισμός του χρόνου των σταλιών αρχίζει αμέσως μετά την άφιξη του πλοίου στο καθορισμένο σημείο και ειδοποιηθεί σχετικά ο ναυλωτής, ή ο παραλήπτης, για την ετοιμότητα του πλοίου προς παράδοση του εμπορεύματος και παρέλθει ένα σύντομο χρονικό διάστημα που ονομάζεται «ελεύθερη προθεσμία» (free time).
β) Στα ναυλοσύμφωνα απαντώνται διάφοροι τρόποι υπολογισμού των σταλιών. Οι συνηθέστεροι είναι
- Υπολογισμός μόνο των εργασίμων ημερών (on working days).
- Υπολογισμός σε τρέχουσες ημέρες (on running days), όπου συμπεριλαμβάνονται αργίες, ημιαργίες κ.λπ. πλην των Χριστουγέννων.
- Υπολογισμός των εργασίμων και μόνο καιρού επιτρέποντος, (weather working days)
- Υπολογισμός σε τρέχουσες ώρες του εικοσιτετραώρου (running hours) ανεξαρτήτως αργιών, ημιαργιών κ.λπ..
- Αντιστρέψιμες σταλίες (reversible laytime) και μέσες σταλίες (average laytime)
Εκτός αν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά, οι υπολογισμοί των επισταλιών και της επίσπευσης γίνονται χωριστά για τη φόρτωση και την εκφόρτωση. Αν υπάρχουν περισσότερα από ένα λιμάνια φόρτωσης ή εκφόρτωσης, μόνο ένας υπολογισμός γίνεται για όλα μαζί τα λιμάνια φόρτωσης και άλλος ένας για όλα τα λιμάνια εκφόρτωσης. Η βασική αρχή των χωριστών υπολογισμών συχνά παραβιάζεται από ειδική συμφωνία στο ναυλοσύμφωνο. Αυτή η συμφωνία μπορεί να έχει την ακόλουθη διατύπωση: time allowed for loading and discharging, 7 days altogether, ή time allowed 7 days all purposes. Μερικές φορές επίσης χρησιμοποιούνται οι λέξεις reversible ή average, όπως για παράδειγμα 4 days for loading and 6 for discharging, loading and discharging times to be reversible, ή 4 days for loading and 6 for discharging, charterers have the right to average loading and discharging times.
Στην πρώτη περίπτωση (reversible laytime), οι χωριστοί χρόνοι φόρτωσης και εκφόρτωσης προστίθενται και δίνουν ένα συνολικό χρόνο, που θα πρέπει να δαπανηθεί συνολικά και για τις δύο διαδικασίες (φόρτωση - εκφόρτωση). Έτσι, αν αφαιρεθεί από το συνολικό χρόνο αυτός που δαπανήθηκε για τη φόρτωση, ο υπόλοιπος χρόνος που θα μείνει θα πρέπει να δαπανηθεί για την εκφόρτωση. Αν υποτεθεί ότι το πλοίο ξοδεύει όλο το συνολικό του χρόνο στη φόρτωση, τότε το πλοίο θα βρίσκεται σε επισταλίες (on demurrage) από τη στιγμή της άφιξής του στο λιμάνι εκφόρτωσης.
Στη δεύτερη περίπτωση (average laytime), οι υπολογισμοί της φόρτωσης και της εκφόρτωσης γίνονται χωριστά. Έπειτα, οι χρόνοι επισταλιών (demurrage) και επίσπευσης (despatch) συμψηφίζονται, και τελικά πληρώνεται το αντίστοιχο ποσό επισταλιών ή επίσπευσης, ανάλογα με το τελικό αποτέλεσμα.
Πάντως, το αποτέλεσμα θα είναι συνήθως το ίδιο, είτε χρησιμοποιηθεί το reversible laytime είτε το average laytime.
Οι ρήτρες του laytime δίνουν συχνά στο ναυλωτή το δικαίωμα επιλογής της μεθόδου υπολογισμού, όπως π.χ. η ρήτρα laytime for loading and laytime for discharging to be reversible in charterer's option. Σε αυτή την περίπτωση, ο πλοιοκτήτης είναι πάντα ζημιωμένος, από την άποψη ότι ο ναυλωτής πραγματοποιεί χωριστό υπολογισμό και υπολογισμό με reversible laytime, διαλέγοντας τελικά την οικονομικότερη γι' αυτόν μέθοδο.
Αμέσως μετά τη λήξη των σταλιών αρχίζει ο χρόνος των επισταλιών (demurrage), ή υπεραναμονής.
Οι επισταλίες αποτελούν μορφή αποζημίωσης του πλοιοκτήτη για την καθυστέρηση του πλοίου του. Το συμφωνημένο ποσό των επισταλιών καθορίζεται σε τιμή σχετική με τα επίπεδα ναύλων κατά το κλείσιμο της ναύλωσης. Ο πλοιοκτήτης δεν είναι υποχρεωμένος να αποδείξει τη ζημία, που έχει υποστεί από την καθυστέρηση του πλοίου. Είτε η ζημιά αυτή είναι μεγαλύτερη, είτε μικρότερη από την αποζημίωση των επισταλιών, αυτός δικαιούται τις επισταλίες, που έχουν συμφωνηθεί.
Για τον υπολογισμό των επισταλιών, η ημέρα μετράται ως ημερολογιακή των 24 ωρών. Οι εξαιρούμενες κατά το laytime περίοδοι, όπως Κυριακές, εορτές, άσχημες καιρικές συνθήκες κ.λ.π., δεν αφαιρούνται κατά τον υπολογισμό του demurrage,
Όταν η καθυστέρηση οφείλεται σε σφάλμα του πλοιοκτήτη, ή γίνεται για διευκόλυνσή του, τότε δεν προκύπτει υποχρέωση του ναυλωτή για πληρωμή demurrage. Πολλές φορές η ευθύνη για την καταβολή demurrage μεταφέρεται, είτε στον παραλήπτη του φορτίου, όταν στο ναυλοσύμφωνο περιλαμβάνεται η «cesser clause», είτε στον κάτοχο της φορτωτικής, ή στο φορτωτή, όταν στη φορτωτική υπάρχει ο όρος freight and all other conditions as per charter. Σύμφωνα με τη ρήτρα freight and all other conditions as per charter, το demurrage είναι πληρωτέο ανά ημέρα. Η συγκεκριμένη φράση επιτρέπει στον πλοιοκτήτη να απαιτήσει πληρωμή για κάθε μέρα που το πλοίο του είναι σε demurrage και στη συνέχεια να ασκήσει το δικαίωμα επίσχεσης επί των αγαθών κατά την εκφόρτωσή τους, εφ' όσον δεν εισπράξει το demurrage.