Σύμφωνα με τον ν. 4624/2019, με τον οποίο ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία ο Νέος Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 (GDPR), το υποκείμενο στην επεξεργασία των προσωπικών δεδομένως έχει τα εξής δικαιώματα.
1. Δικαίωμα ενημέρωσης (GDPR άρθρα 12,13,14)
Το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα, οποτεδήποτε, να ζητήσει ενημέρωση για κάθε πληροφορία που το αφορά, σχετικά με την λήψη και την επεξεργασία των προσωπικών του δεδομένων.
Κατά τη λήψη των δεδομένων (GDPR άρθρο 13)
Κατά τη λήψη των δεδομένων, ο υπεύθυνος επεξεργασίας, παρέχει στο υποκείμενο των δεδομένων τις ακόλουθες πληροφορίες, α) την ταυτότητα και τα στοιχεία επικοινωνίας του, β) τους σκοπούς της επεξεργασίας για τους οποίους προορίζονται τα δεδομένα, καθώς και τη νομική βάση της επεξεργασίας, γ) τους αποδέκτες, ή τις κατηγορίες των αποδεκτών, δ) το χρονικό διάστημα για το οποίο θα αποθηκευτούν τα δεδομένα. Όταν αυτό είναι αδύνατο, τα κριτήρια που καθορίζουν το εν λόγω διάστημα, ε) το δικαίωμα υποβολής καταγγελίας στην Αρχή, στ) κατά πόσο η παροχή των δεδομένων αποτελεί νομική, ή συμβατική, υποχρέωση, ή απαίτηση για τη σύναψη σύμβασης, ζ) κατά πόσο το υποκείμενο των δεδομένων υποχρεούται να παρέχει τα δεδομένα και τις ενδεχόμενες συνέπειες μη παροχής των, η) την ύπαρξη, ή μη αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ.
Μετά τη λήψη των δεδομένων
Ο υπεύθυνος επεξεργασίας παρέχει τις πληροφορίες κατόπιν αιτήματος του υποκειμένου, χωρίς καθυστέρηση, εντός (1) μηνός, από την παραλαβή του αιτήματος. Η εν λόγω προθεσμία μπορεί να παραταθεί κατά (2) μήνες, εφ όσον απαιτείται, λαμβανομένου υπ όψιν της πολυπλοκότητας του αιτήματος και του αριθμού των αιτημάτων. Η ενημέρωση πρέπει να είναι σε συνοπτική, διαφανής, κατανοητή και σε εύκολα προσβάσιμη μορφή. Παρέχεται γραπτώς, ή με άλλα μέσα, μεταξύ άλλων ηλεκτρονικώς.
Εάν τα αιτήματα του υποκειμένου των δεδομένων είναι προδήλως αβάσιμα, ή έχουν επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα, ο υπεύθυνος επεξεργασίας μπορεί, α) να επιβάλει την καταβολή ευλόγου τέλους, για την παροχή της ενημέρωσης, ή την ανακοίνωση, ή την εκτέλεση της ζητούμενης ενέργειας, ή β) να αρνηθεί να δώσει συνέχεια στο αίτημα. Το βάρος της απόδειξης φέρει ο υπεύθυνος επεξεργασίας.
Σε περίπτωση καθυστέρησης, πέραν του (1) μηνός, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ενημερώνει το υποκείμενο για την καθυστέρηση εντός (1) μηνός από την παραλαβή του αιτήματος, καθώς και για τους λόγους της καθυστέρησης.
Εάν ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν ενεργήσει επί του αιτήματος, οφείλει να ενημερώνει το υποκείμενο χωρίς καθυστέρηση και το αργότερο εντός (1) μηνός από την παραλαβή του αιτήματος, για τους λόγους για τους οποίους δεν ενήργησε και ότι έχει τη δυνατότητα υποβολής καταγγελίας στην Αρχή και άσκηση δικαστική προσφυγής.
2. Δικαίωμα πρόσβασης (GDPR άρθρο 15)
Το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα πρόσβασης στις ακόλουθες πληροφορίες, α) τους σκοπούς της επεξεργασίας, β) τις κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, γ) τους αποδέκτες, ή τις κατηγορίες αποδεκτών, στους οποίους κοινολογήθηκαν, ή θα κοινολογηθούν τα δεδομένα, ιδίως τους αποδέκτες σε τρίτες χώρες, ή διεθνείς οργανισμούς, δ) το χρονικό διάστημα για το οποίο θα αποθηκευτούν τα δεδομένα, ή, αν αυτό είναι αδύνατο, τα κριτήρια που καθορίζουν το εν λόγω διάστημα, ε) την ύπαρξη δικαιώματος υποβολής αιτήματος για διόρθωση, διαγραφή , περιορισμό της επεξεργασίας και εναντίωσης στην επεξεργασία, στ) το δικαίωμα υποβολής καταγγελίας στην Αρχή, η) την ύπαρξη αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων.
Η ενημέρωση παρέχεται με αντίγραφο των δεδομένων, χωρίς τέλος. Για επιπλέον αντίγραφα, ο υπεύθυνος επεξεργασίας μπορεί να επιβάλει την καταβολή εύλογου τέλους για διοικητικά έξοδα. Εάν το υποκείμενο των δεδομένων υποβάλλει το αίτημα με ηλεκτρονικά μέσα, η ενημέρωση παρέχεται σε ηλεκτρονική μορφή.
3. Δικαίωμα διόρθωσης (GDPR άρθρα 16 )
Το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα διόρθωσης ανακριβών προσωπικών δεδομένων και συμπλήρωσης ελλιπών πληροφοριών, μέσω συμπληρωματικής δήλωσης.
Ο υπεύθυνος επεξεργασίας ανακοινώνει την διόρθωση των δεδομένων σε κάθε αποδέκτη στον οποίο γνωστοποιήθηκαν τα δεδομένα αυτά, εκτός εάν αυτό είναι ανέφικτο, ή εάν συνεπάγεται δυσανάλογη προσπάθεια. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας ενημερώνει και το υποκείμενο των δεδομένων σχετικά με τους εν λόγω αποδέκτες, εφ όσον αυτό ζητηθεί από το υποκείμενο των δεδομένων (άρθρο 19).
4. Δικαίωμα διαγραφής (δικαίωμα στη λήθη) (GDPR άρθρο 17).
Πότε εφαρμόζεται
Το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα να ζητήσει την διαγραφή των δεδομένων που το αφορούν, α) Όταν τα δεδομένα δεν είναι πλέον απαραίτητα σε σχέση με τους σκοπούς για τους οποίους συλλέχθηκαν, ή υποβλήθηκαν σε επεξεργασία, β) Όταν ανακαλέσει την συναίνεση επί της οποίας βασίζεται η επεξεργασία και δεν υπάρχει άλλη νομική βάση για την επεξεργασία, γ) Όταν έχει δικαίωμα εναντίωσης και δεν υπάρχουν επιτακτικοί και νόμιμοι λόγοι για την επεξεργασία, δ) Όταν τα δεδομένα υποβλήθηκαν σε επεξεργασία παράνομα, ε) Όταν τα δεδομένα αφορούν την συγκατάθεση παιδιού, στ) Όταν τα δεδομένα πρέπει να διαγραφούν, ώστε να τηρηθεί νομική υποχρέωση βάσει του ενωσιακού δικαίου, ή του δικαίου κράτους-μέλους, στην οποία υπόκειται ο υπεύθυνος επεξεργασίας.
Πότε δεν εφαρμόζεται
Το δικαίωμα διαγραφής δεν εφαρμόζεται, όταν η επεξεργασία, α) είναι απαραίτητη για την άσκηση του δικαιώματος στην ενημέρωση και στην ελευθερία της έκφρασης, β) είναι απαραίτητη για τη θεμελίωση, άσκηση, ή υποστήριξη, νομικών αξιώσεων, γ) αφορά το δημόσιο συμφέρον, ή την δημόσια εξουσία, δ) αφορά την δημόσια υγεία (άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. η και θ, άρθρο 9 παρ.3), ε) αφορά σκοπούς επιστημονικής, ή ιστορικής, έρευνας, ή γίνεται για στατιστικούς σκοπούς, στ) για σκοπούς αρχειοθέτησης προς το δημόσιο συμφέρον, ζ) για την τήρηση νομικής υποχρέωσης, που επιβάλλει την επεξεργασία βάσει του δικαίου της Ένωσης, ή του δικαίου- κράτους μέλους, στο οποίο υπάγεται ο υπεύθυνος επεξεργασίας.
Υποχρέωση γνωστοποίησης
Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ανακοινώνει την διαγραφή σε κάθε αποδέκτη στον οποίο γνωστοποιήθηκαν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, εκτός εάν αυτό είναι ανέφικτο, ή εάν συνεπάγεται δυσανάλογη προσπάθεια. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ενημερώσει και το υποκείμενο των δεδομένων σχετικά με τους εν λόγω αποδέκτες, εφ όσον αυτό ζητηθεί από το υποκείμενο των δεδομένων (άρθρο 19).
5. Δικαίωμα περιορισμού της επεξεργασίας (GDPR άρθρο 18).
Πότε δικαιούται
Το υποκείμενο των δεδομένων δικαιούται να ζητήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τον περιορισμό της επεξεργασίας, α) όταν αμφισβητεί την ακρίβεια των δεδομένων, β) όταν η επεξεργασία είναι παράνομη, γ) όταν τα δεδομένα δεν χρειάζονται πλέον στον υπεύθυνο επεξεργασίας, δ) όταν έχει αντιταχθεί στην αυτοματοποιημένη επεξεργασία, περιλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ.
Τι συμβαίνει μετά
Όταν η επεξεργασία περιοριστεί, τα εν λόγω δεδομένα, εκτός της αποθήκευσης, υφίστανται επεξεργασία, α) μόνο με τη συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων, β) για τη θεμελίωση, άσκηση, ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων, γ) για την προστασία των δικαιωμάτων άλλου φυσικού ή νομικού προσώπου, ή για λόγους σημαντικού δημόσιου συμφέροντος της Ένωσης ή κράτους- μέλους.
Ενημερώσεις
α) Το υποκείμενο των δεδομένων, ενημερώνεται από τον υπεύθυνο επεξεργασίας πριν από την άρση του περιορισμού επεξεργασίας.
β) Ο υπεύθυνος επεξεργασίας ανακοινώνει τον περιορισμό της επεξεργασίας σε κάθε αποδέκτη, στον οποίο γνωστοποιήθηκαν τα δεδομένα, εκτός εάν αυτό είναι ανέφικτο, ή συνεπάγεται δυσανάλογη προσπάθεια.
γ) Ο υπεύθυνος επεξεργασίας ενημερώνει και το υποκείμενο των δεδομένων σχετικά με τους εν λόγω αποδέκτες, εφ όσον αυτό ζητηθεί από το υποκείμενο των δεδομένων (άρθρο 19).
6. Δικαίωμα στη φορητότητα (GDPR άρθρο 20)
Στην περίπτωση που α) η επεξεργασία βασίζεται σε συναίνεση, ή συγκατάθεση, του υποκειμένου των δεδομένων και β) η επεξεργασία διενεργείται με αυτοματοποιημένα μέσα, το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα, α) να λάβει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν, β) να τα διαβιβάσει σε άλλον υπεύθυνο επεξεργασίας, όταν τα δεδομένα τα έχει παράσχει σε δομημένο και αναγνώσιμο από μηχανήματα μορφότυπο, γ) να ζητήσει την απευθείας την διαβίβαση των δεδομένων από έναν υπεύθυνο επεξεργασίας σε άλλο, σε περίπτωση που αυτό είναι τεχνικά εφικτό.
Πότε δεν ισχύει
Το δικαίωμα φορητότητας δεν ισχύει, όταν η επεξεργασία εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον, ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο επεξεργασίας.
7. Δικαίωμα εναντίωσης (GDPR άρθρο 21 και άρθρο 6 παρ. 1 στοιχ, ε, στ)
Τι είναι
Δικαίωμα εναντίωσης είναι το δικαίωμα του υποκειμένου να αντιταχθεί στην επεξεργασία των δεδομένων που το αφορούν, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ, που γίνονται, α) για την εκπλήρωση καθήκοντος, που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον, ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας, που έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο επεξεργασίας, β) για σκοπούς των έννομων συμφερόντων, που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας, ή τρίτος, γ) για σκοπούς επιστημονικής, ή ιστορικής έρευνας, ή για στατιστικούς σκοπούς, εκτός εάν η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση καθήκοντος, που ασκείται για λόγους δημόσιου συμφέροντος.
Συνέπειες
Από την εναντίωση ο υπεύθυνος επεξεργασίας απαγορεύεται να υποβάλλει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σε επεξεργασία, εκτός εάν καταδείξει επιτακτικούς και νόμιμους, αναγκαίους, λόγους για την επεξεργασία, οι οποίοι υπερισχύουν των συμφερόντων, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του υποκειμένου, ή αφορούν τη θεμελίωση, άσκηση, ή υποστήριξη, νομικών αξιώσεων.
Σημείωση
Ο υπεύθυνος επεξεργασίας πρέπει το αργότερο κατά την πρώτη επικοινωνία με το υποκείμενο των δεδομένων, να το ενημερώσει για την ύπαρξη του δικαιώματός του να εναντιωθεί με σαφήνεια και διακριτό τρόπο.
Σημείωση
Από την εναντίωση απαγορεύεται κάθε επεξεργασία χωρίς συγκατάθεση, αν έναντι των συμφερόντων που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας, ή τρίτος, υπερισχύει το συμφέρον, ή τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες του υποκειμένου των δεδομένων, ιδίως εάν το υποκείμενο των δεδομένων είναι παιδί.
Σημείωση
Από την εναντίωση απαγορεύεται, χωρίς καμία εξαίρεση, κάθε επεξεργασία δεδομένων που γίνεται για σκοπούς απ ευθείας εμπορικής προώθησης.
Σημείωση
Το δικαίωμα εναντίωσης (όπως και τα λοιπά δικαιώματα) είναι δυνατό να υπόκεινται σε νόμιμους περιορισμούς μέσω εθνικών νομοθετικών μέτρων (εφ όσον δεν παραβιάζουν τον πυρήνα του εκάστοτε δικαιώματος και αφορούν σε αναγκαία και αναλογικά μέτρα).
8. Δικαίωμα εναντίωσης στην αυτοματοποιημένη ατομική λήψη αποφάσεων, με κατάρτιση προφίλ
Σύμφωνα με την αυτοματοποιημένη ατομική λήψη αποφάσεων (συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ) (άρθρο 22) το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα να μην υπόκειται σε απόφαση που λαμβάνεται αποκλειστικά βάσει αυτοματοποιημένης επεξεργασίας, η οποία παράγει έννομα αποτελέσματα που το αφορούν, ή το επηρεάζει σημαντικά.
Πότε δεν εφαρμόζεται
Το δικαίωμα εναντίωσης δεν εφαρμόζεται, όταν η απόφαση, α) είναι αναγκαία για τη σύναψη, ή την εκτέλεση, σύμβασης μεταξύ του υποκειμένου και του υπευθύνου επεξεργασίας, β) βασίζεται στη ρητή συγκατάθεση του υποκειμένου, γ) επιτρέπεται από το δίκαιο της Ένωσης, ή το δίκαιο κράτους- μέλους στο οποίο υπόκειται ο υπεύθυνος επεξεργασίας (πρέπει να προβλέπει άλλα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων, των ελευθεριών και των έννομων συμφερόντων του υποκειμένου των δεδομένων).